ကဗ်ာဆိုင္ရာေမးခြန္းမ်ားအတြဲ (၁)

ကဗ်ာဆိုင္ရာေမးခြန္းမ်ားအတြဲ (၁)

ကဗ်ာဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ေနသေဘာထားကို ေျပာင္းလဲသင့္သလား။ တစ္ခုခုထ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ဖို႔ တြန္းအားေပး သင့္သလား။ ေတာ္လွန္ေရးတစ္ရပ္ရပ္ကို စတင္သင့္သလား။ ဥာဏ္ကို ထက္ျမက္ေအာင္ျပဳလုပ္သင့္သလား။ ခံစားမႈတစ္ခုခုကို ႏႈိးဆြ သင့္သလား။ ကဗ်ာေရးသူနဲ႔ ဖတ္သူရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ ဘယ္လိုရွိသလဲ။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ဖတ္သူအထက္မွာရွိျပီး ဖတ္သူကိုအထက္ စီးက ေဟာေျပာပို႔ခ်ေနသူလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ဖတ္သူနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအေနအထားတစ္ခု ၾကိဳတင္ရယူထားသင့္သလား။ ဖတ္သူဟာ ကဗ်ာပုဒ္ရဲ႕ အစိပ္အပိုင္းတစ္ခုလား။ ဖတ္သူဟာ ေရးသူရဲ႕ လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ရွိေနရတာ ေက်နပ္သလား။ ေရးသူရဲ႕ ျမႇင့္တင္ေပးမႈ ရွိမွ ဖတ္သူဟာ ျမင့္တက္လာရသလား။ ဖတ္သူတစ္ဦးဦးကို ရည္ရြယ္ျပီး ကဗ်ာေရးတာလား။ မဟုတ္ရင္ ဘယ္သူ႔အတြက္ ရည္ရြယ္သ လဲ။ ဖတ္သူကို ထည့္စဥ္းစားျပီး ကဗ်ာေရးဖို႔လိုသလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ပရိသတ္ကိုမငဲ့ပဲ မိမိကိုယ္ပုိင္ဆႏၵအေလ်ာက္ေရးသင့္သလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ေရးေနစဥ္မွာ ပရိသတ္ကို ငဲ့သင့္လို႔ငဲ့ရတယ္ဆိုရင္ အဲသလို ငဲ့ေရးတဲ့အတြက္ ပရိသတ္ရဲ႕ ကဗ်ာဖတ္မႈစြမ္းရည္ျမင့္ တက္လာမလား ၊ နိမ့္က်သြားမလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ဘယ္သူ႔လက္ေအာက္မွာမွ အလုပ္မလုပ္ပဲ ေနသူလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ အဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခုခု ၊ သို႔မဟုတ္ အစိုးရရဲ႕ အေထာက္အပံ့ယူျပီး ကဗ်ာေရးတဲ့ အလုပ္လုပ္သင့္သလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ ခုခုရဲ႕ ဆုခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရရင္ အဲဒီအဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ကဗ်ာေရးေပးဖို႔ လိုသလား။ ကဗ်ာေရးသူ သံုးစြဲတဲ့ စကားလံုးေတြရဲ႕ အဓိပၸါယ္ေတြ ကို ဘယ္သူ(ေတြ)က သတ္မွတ္သလဲ။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက အနက္အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ျပီးသားစကားလံုးေတြရဲ႕ အနက္အဓိပၸါယ္ေတြကို  ကဗ်ာေရးသူက ျပင္ခြင့္/ေျပာင္းလဲသံုးစြဲခြင့္ရွိသလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ သူမွီတင္းေနထိုင္တဲ့ လူအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ဘာသာစကားကို သံုးစြဲ ျပီး ကဗ်ာေရးရင္ သူဟာ သူ႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ပဲ တိုက္႐ိုက္ခ်ိတ္ဆက္ေနရမလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ရွိရင္းစြဲစကားလံုးေတြကို ထူးျခားစြာ သံုးစြဲတဲ့အတြက္ ဘာသာစကားသစ္တီထြင္သလား။ ဘာသာစကားဟာ ကဗ်ာေရးျခင္းအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္သလား ၊ ဒါမွမ ဟုတ္ ကဗ်ာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရဲ႕ အသက္ေသြးေၾကာလား။ ကဗ်ာပုဒ္မွာ အသံုးခ်မႈ တန္ဘိုးရွိသလား။ ကဗ်ာပုဒ္ကို ဘယ္လိုအသံုးျပဳ(လို႔) ရသ လဲ။ ကဗ်ာဟာ လက္နက္ကရိယာလား။ ကဗ်ာပုဒ္ကို တစ္နည္းနည္းနဲ႔ အသံုးျပဳလို႔ရရင္ ကဗ်ာအႏုပညာရဲ႕ တန္ဘိုးေလ်ာ့သြားသလား။ ကဗ်ာအႏုပညာဟာ အႏုပညာသက္သက္အတြက္ တည္ရွိသလား။ ဘယ္အရာမဆို ယင္းရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ(ေတြ)ရွိသလား။ ကဗ်ာ ပုဒ္ေတြမွာ ဘာတာ၀န္မွ မရွိရင္ ကဗ်ာေရးသူမွာေကာ တာ၀န္ရွိသလား။ ကဗ်ာဟာ အေျပာင္းအလဲ တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သ လား။ ကဗ်ာပုဒ္ကို ဖတ္ျပီးတဲ့အခါ ဖတ္သူရဲ႕ ဘ၀ေနထိုင္မႈမွာ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုခုျဖစ္သြားသလား။ ကဗ်ာပုဒ္ေၾကာင့္ လူ႔အဖြဲ႕အ စည္းမွာ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုခုျဖစ္သြားသလား။ ကဗ်ာဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္လံုးနဲ႔ ဆိုင္သလား ၊ ဒါမွမဟုတ္ ကဗ်ာေလာက/ ကဗ်ာအသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ပဲ ပတ္သက္သလား။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ကဗ်ာဟာ ၾကီးမားတဲ့ အရာတစ္ခုလား ၊ ၾကီးမားတဲ့ က႑တစ္ခုျဖစ္ သလား။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ျဖစ္ ၊ ကဗ်ာေလာက/ကဗ်ာအသိုင္းအ၀ိုင္းျဖစ္ျဖစ္မွာ ကဗ်ာရဲ႕ က႑ကို ကဗ်ာေရးသူတစ္ဦးတည္းက တာ ၀န္ယူႏိုင္သလား။ ကဗ်ာေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲတစ္ရပ္ရပ္ျဖစ္ခဲ့သည္ရွိဦးေတာ့ ၊ ဒီအေျပာင္းအလဲဟာ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္သလား ၊ ျဖစ္စဥ္ တစ္ခုလို တစ္ဆင့္ျပီး တစ္ဆင့္ျဖစ္သလား။ ၾကီးမားတဲ့ အေျပာင္းအလဲလား။ ကဗ်ာဟာ လမ္းျပအျဖစ္ပဲ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သလား။ ကဗ်ာ ေရးျခင္းကိုယ္တိုင္ဟာ ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ က်ိဳးစားအားထုတ္တာလား။ ကဗ်ာေရးျခင္းဟာ အလုပ္လား ၊ အပမ္းေျဖမႈလား။ ကဗ်ာေရး ျခင္းဟာ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းတစ္ခုျဖစ္သလား။ ျဖစ္သင့္သလား။ ျဖစ္ႏိုင္သလား။ ေငြေပၚမွီခိုေနရျခင္းဟာ ကဗ်ာေရးျခင္းကို ယုတ္ ေလ်ာ့ေစသလား ၊ ထက္ျမက္ေစသလား။ ေငြေၾကာင့္ကဗ်ာေရးဖို႔ စ်ာန္၀င္စားမႈ ပိုမိုရရွိသလား။ ေငြေၾကးလိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ေရးတဲ့ ကဗ်ာဟာ အပမ္းေျဖအေပ်ာ္ေရးတဲ့ ကဗ်ာထက္ပိုေကာင္းသလား။ ကဗ်ာေရးျခင္းကို မိမိဘ၀ရဲ႕ အလုပ္လို႔/ ကဗ်ာေရးျခင္းမွာ မိမိဘ၀ ကို ႏွစ္ျမႇဳပ္ထားရွိသင့္သလား။ ဒါဟာ အေရးၾကီးသလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းျပီး ေငြရွာသူေတြနဲ႔ တန္းသူ အဆင့္ အတန္းရွိသလား။ ပ႐ိုဖယ္ရွင္နလ္ကဗ်ာေရးသူဟာ သူ႔ကဗ်ာေလာက/ကဗ်ာအသိုင္းနဲ႔က လြဲလို႔ ပိုမိုက်ယ္ျပန္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းၾကီးနဲ႔ အဆက္ျပတ္ေနသူလား။ ေငြေၾကး ၊ မိသားစု ၊ စား၀တ္ေနေရး ၊ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္မႈ ၊ AIDS စတာေတြနဲ႔ ကင္းကင္းရွင္းရွင္းေနသူ လား။ ကဗ်ာေရးရင္ modern မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ေရးဖို႔ လိုသလား။ ေရွးေဟာင္းကဗ်ာပံုသ႑ာန္ေတြဆက္သံုးလို႔ရသလား။ ေရွးေဟာင္း ကဗ်ာပံုသ႑ာန္ေတြဟာ ဖန္တီးမႈစြမ္းအားေတြ က်ဆင္းသြားခဲ့ၾကသလား။ ဒီေခတ္ဦးေဏွာက္ေတြကို ဆက္လက္ဖြင့္လို႔ရတဲ့ ေသာ့ ေတြျဖစ္ေသးလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ modern လို႔ဆိုတဲ့ နည္းေတြ သံုးရမလား ၊ ဒါမွမဟုတ္ နည္းသစ္ေတြအျမဲွရွာေဖြေနရသလား။ modern ပံုသ႑ာန္နဲ႔ ေရး႐ံုနဲ႔ modern ကဗ်ာျဖစ္သလား။ ပံုသ႑ာန္ဟာ modern ျဖစ္ျပီး အေၾကာင္းအရာဟာ modern ျဖစ္မေန ရင္ေကာ။ modern အေၾကာင္းအရာဆိုတာဘာလဲ။ modern အေၾကာင္းအရာကို ေရွးေဟာင္းပံုသ႑ာန္နဲ႔ ေရးလို႔မရဘူးလား။ ဆင္စဘစ္လတီပဲ modern ျဖစ္ေနဖို႔လိုသလား။ အဲဒါဘာကို ဆိုလိုတာလဲ။ ဒီေန႔ကဗ်ာေရးတိုင္း modern ျဖစ္သလား။ ကဗ်ာအစဥ္ အလာေၾကာင့္ အေရးအသားဟာ ကဗ်ာမည္တာလား။ အစဥ္အလာကဗ်ာေၾကာင့္ ကဗ်ာကို ႏွစ္သက္ၾကတာလား။ ဘယ္ကဗ်ာမဆိုဟာ အစဥ္အလာနဲ႔ တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္း ဆက္ႏြယ္ဆက္စပ္ေနသလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ သူေနထုိင္တဲ့ ေခတ္အေၾကာင္းပဲေရးမလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ သူ႔ေခတ္ကို ေက်ာ္လြန္ျပီး ေရးသားသလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ အတိတ္ေခတ္အေၾကာင္းအရာေတြ ေရးသလား။ ကဗ်ာ ေရးသူရဲ႕ စိတ္ဟာ သူ႔ကိုယ္ပိုင္ ေမြးရာပါလား ၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ တည္ေဆာက္မႈလား။ ေခတ္ကာလရဲ႕ အစိပ္အပိုင္းလား။ ကဗ်ာေရး သူဟာ သူ႔ေခတ္ကို သူသိသမွ်ပဲေရးသလား ၊ ေခတ္ၾကီးတစ္ခုလံုးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔  ျခံဳျခံဳငံုငံု ေရးသလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ေနရပ္ေဒသတစ္ခုတည္းအေၾကာင္းပဲေရးသလား။ ေနရပ္ေဒသကို ေက်ာ္လြန္ျပီး ေရးသလား။ ေနရပ္ေဒသကပဲ ကဗ်ာေရးဖို႔ အေၾကာင္း ရရွိတာျဖစ္သလား။ ကဗ်ာဟာ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုခုနဲ႔ပဲ ဆက္စပ္ေနရသလား။ ကဗ်ာဟာ မူလဘာသာစကားနဲ႔ မူလယဥ္ေက်းမႈကို ေက်ာ္ လြန္သလား။ မိမိရဲ႕ ပုဂၢလအမွတ္အသား identity ကိုပဲ မိမိဖက္တြယ္ထားသင့္သလား။ ဒါဟာ မိမိကို ပိုလြတ္ေျမာက္ေစသလား ၊ ကန္႔ သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သလား။ မိမိတို႔ရဲ႕ identity ဆိုတာေတြဟာ ဘယ္ေလာက္စီးေမ်ာမႈရွိသလဲ။ မိမိဘယ္သူဘယ္၀ါဆိုတာ မိမိကပဲ သတ္မွတ္ တာလား ၊ ပတ္၀န္းက်င္က သတ္မွတ္တာလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ျပင္ပမွာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းေတြ တသေ၀မသိမ္းလိုက္နာေပ မယ့္ သူ႔ကဗ်ာထဲမွာ အဲဒီစည္းမ်ဥ္းေတြကို ဆန္႔က်င္ေရးသားသင့္သလား။ ဒါမွမဟုတ္ ကဗ်ာမွာ လိုက္နာျပီး ျပင္ပမွာ ဆန္႔က်င္သလား။ ႏိုင္ငံျခားကဗ်ာေတြ ေလ့လာတာ မိမိအတြက္ ဘာအက်ိဳးရွိသလဲ။ မိမိရဲ႕ ကဗ်ာကို ျဖည့္ဆည္းသလား ၊ ၾကြယ္၀ေစသလား ၊ ခ်ဲ႕ထြင္ေစ သလား။ ပံုမွန္မရရွိတဲ့ အျမင္ေတြရရွိေစသလား။ ကဗ်ာေရးသူဟာ အစဥ္အလာကေန ခြဲထြက္ေရးလိုခ်င္ရင္ သူ႔ဆႏၵကို ပိတ္ပင္သင့္သ လား ၊ သူ႔ကို`လမ္းမွန္´ေရာက္ေအာင္ လမ္းျပပို႔ေဆာင္ေပးသင့္သလား ၊ သူ႔ဆႏၵကို လြတ္လပ္ခြင့္ေပးသင့္သလား။ ကဗ်ာဟာ `ျမင့္မား´ တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ပဲ ပတ္သက္ရသလား။ ကဗ်ာဟာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ျမႇင့္တင္သင့္သလား။ ကဗ်ာအႏုပညာကိုယ္တိုင္ဟာ `ျမင့္မား´တဲ့အရာတစ္ခုလား။ ဥပမာ ၊ ႏိုင္ငံေရးထက္ `ျမင့္မား´သလား။ ကဗ်ာဟာ ေျမသားဆန္သင့္သလား။ ေျမသားဆန္လိုက္ရင္ ကဗ်ာအႏုပညာရဲ႕ `ျမင့္ျမတ္မႈ´ဟာ ေလ်ာ့က်သြားမလား။ ေျမသားဆန္ျခင္းဟာ ကဗ်ာရဲ႕ `ျမင့္ျမတ္မႈ´လား။ ကဗ်ာဟာ ခံစားမႈအားလံုး ၊ စကားလံုးသံုးစြဲေျပာဆိုမႈ အားလံုးကို ေဖၚျပႏိုင္သလား။ ေဖၚျပသင့္သလား။ ကဗ်ာဟာ တိုးတက္သလား။



ေဇယ်ာလင္း
12 – Dec – 13